Kirletici Salım ve Taşıma Kaydı Yönetmeliği yürürlüğe girdi
Kirletici Salım ve Taşıma Kaydı (‘KSTK’), hangi kimyasalların nereye, nasıl ve kim tarafından salındığı hakkında kamunun erişimine açık olan bilgileri içeren bir envanter olarak tanımlanabilmektedir. KSTK’ya havaya, toprağa veya suya verilen veya ıslah için saha dışına taşınan kimyasallar ya da kirleticiler kaydedilmektedir. Global anlamda KSTK çalışmaları 1992’de düzenlenen BM Çevre ve Kalkınma Konferansı’nda (Rio Konferansı) kabul edilen Gündem 21 eylem planı doğrultusunda başlatılmıştır. Ülkemizde de 2006-2007 yıllarında Çevre ve Orman Bakanlığı tarafından İzmir’de KSTK konusunda bir pilot uygulama gerçekleştirilmiştir.
Nihayet Kirletici Salım ve Taşıma Kaydı Yönetmeliği (‘Yönetmelik’) 04.12.2021 tarih 31679 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Yönetmelik, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı (‘Bakanlık’) tarafından (EC)166/2006 sayılı Avrupa Parlamentosu ve Konsey Tüzüğü’ne uyum çerçevesinde hazırlanmıştır.
Yönetmelik esasen aşağıdaki sektörleri kapsamaktadır:
- Enerji
- Madencilik
- Metal üretimi ve işlenmesi
- Kimya
- Atık ve atıksu yönetimi
- Kâğıt ve ahşap üretimi ve işlenmesi
- Yoğun hayvancılık ve su ürünleri yetiştiriciliği
- Gıda ve içecek sektöründe kullanılan hayvansal (mezbaha, çiğ süt vb.) ve bitkisel ürünler
- Diğer faaliyetler (deri tabaklama, gemi yapımı vb.)
Yönetmeliğe tabi işletmecilere, öncelikle tesislerini KSTK sistemine kaydettirme, ardından Yönetmelikte listelenen kirleticilerin havaya, suya ve toprağa salım miktarları gibi hususları yıllık olarak raporlama yükümlülükleri getirilmiştir. Bu raporlardaki bilgiler ilgili valilikler tarafından kontrol edilerek doğrulanacak ve nihayetinde Bakanlıkça onaylanacaktır. Bu şekilde oluşturulan KSTK ise Bakanlık tarafından internet üzerinden halkın erişimine açılacaktır.
Yönetmelik, yayım tarihi olan 04.12.2021 tarihinde yürürlüğe girmiş ise de sektör bazında farklı yürürlüğe giriş tarihleri öngörülmüş vaziyettedir. Buna göre sektör işletmecilerinin KSTK yükümlülükleri başlama tarihleri aşağıdaki gibidir:
- Enerji sektörü için: 04.12.2021
- Madencilik sektörü için: 04.12.2022
- Metal üretimi ve işlenmesi sektörü için: 04.12.2021
- Kimya sektörü için: 04.12.2022
- Atık ve atıksu yönetimi sektörü için: 04.12.2023
- Kâğıt ve ahşap üretimi ve işlenmesi sektörü için: 04.12.2023
- Yoğun hayvancılık ve su ürünleri yetiştiriciliği sektörü için: 04.12.2024
- Gıda ve içecek sektöründe kullanılan hayvansal ve bitkisel ürünler sektörü için: 04.12.2024
- Diğer faaliyetler için: 04.12.2024
Yönetmelik kapsamındaki yükümlülüklerini yerine getirmeyen işletmeciler ise 2872 sayılı Çevre Kanunu uyarınca idari yaptırımlarla karşı karşıya kalacaklardır.
People vector created by rawpixel.com - www.freepik.com